تحلیل بازار گاز:

قيمت هاي تک محموله گاز طبيعي در بازار آمريکا (هنري هاب) طي هفته منتهي به 25 می 2022 به رغم کاهش تقاضای بخش نیروگاهی در هفته منتهي به 25 می 2022 و همچنین افزایش سطح ذخاير زير زميني عملياتي گاز طبيعي آمريكا طي هفته منتهي به 20 می 2022، به دليل کاهش عرضه گاز طبيعي آمريکا و افزایش مصرف در بخش صنعت و خانگی و تجاری در هفته منتهي به 25 می 2022 از يک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بود. بر اين اساس، قيمت تک محموله گاز طبيعي در بازار هنري هاب از حدود 8.17 دلار در هر ميليون بي.تي.يو در تاريخ 19 می 2022، با 1.13 دلار (13.83 درصد) افزایش تا بیش از 9.30 دلار در هر ميليون بي تي يو در تاريخ 25 می 2022 افزایش يافت. همچنین قيمت تك محموله گاز طبيعي در بازار شيکاگو از يك روند افزایشی برخوردار بوده و از حدود 8.02 دلار در هر ميليون بي.تي.يو در تاريخ 19 می 2022، با 91 سنت (11.35 درصد) افزایش تا بیش از 8.93 دلار در هر ميليون بي.تي.يو در تاريخ 25 می 2022 افزایش يافت. قيمت تك محموله گازطبيعي در بازار نيويورک نيز طي دوره مذکور از يك روند افزایشی برخوردار بوده و از حدود 7.83 دلار در هر ميليون بي.تي.يو تا بیش از 8.23 دلار در هر ميليون بي.تي.يو افزایش يافت. 

جدول 1 : روند تغييرات قيمت های تك محموله گاز طبيعي بازار آمريكا طي دوره 19 می الي 25 می 2022- (دلار در هر ميليون بي.تي.يو)

قيمت تك محموله LNG در بازار شمال شرق آسيا طي دوره 17 می الي 24 مه 2022 از يک روند افزایشی برخوردار بوده و از حدود 20.4 دلار در هر ميليون بي.تي.يو تا بیش از 21.72 دلار در هر ميليون بي.تي.يو افزایش يافته است. قيمت تك محموله LNG در بازار شمالغرب اروپا نیز طي دوره 17 می الي 24 می 2022 از يك روند افزایشی برخوردار بوده و از حدود 19.15 دلار در هر ميليون بي.تي.يو تا بیش از 21.9 دلار در هر ميليون بي.تي.يو رسيده است. 

جدول 2 : روندتغييرات قيمت هاي تك محموله LNG در بازارهاي اروپا، آسيا و آمريكاي لاتين طي دوره 17 می الي 24 می 2022- (دلار در هر ميليون بي تي يو)

در حال حاضر زمان انتظار برای تخلیه محموله های LNG در بازار اروپا با ازدحام در پایانه های تحویل افزایش یافته است. این امر کشتی‌ها را برای مدت طولانی‌تری محدود کرده و نرخ نفتکش‌های LNG را در هر دو حوزه اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام افزایش داده است. سطح ذخیره سازی های بالاتر و قرنطینه کووید-19 در آسیا تقاضای جهانی LNG را کاهش داده است، اما علاقه به بازار نقدی در حال افزایش است. 
قرنطینه در شانگهای که نزدیک به دو ماه به طول انجامیده است نیز قرار است از اول ژوئن کاهش یابد. لذا تقویت تقاضای آسیایی باعث کاهش تحویل LNG به بازار اروپا در هفته گذشته شد، زمانی که فقط 24 کشتی از 30 کشتی برنامه ریزی شده اولیه تخلیه شدند.
به عقیده تحلیلگران، خریداران و فروشندگان جهانی گاز طبیعی مایع (LNG) برای عدم اطمینان بیشتر در مورد عرضه روسیه و چشم‌انداز مبهم تقاضا از سوی اروپا و بزرگترین واردکننده، چین، در آستانه اوج فصل زمستان آماده شده‌اند.
تحریم‌های غرب علیه روسیه به دلیل بحران روسیه و اوکراین، ترس از اختلال در عرضه گاز روسیه به اروپا را برانگیخته است و قیمت جهانی گاز را در اوایل سال جاری به بالاترین حد خود رسانده و نگرانی‌های مربوط به امنیت انرژی را افزایش داده است. علاوه بر آب و هوای غیرقابل پیش بینی، هنوز مشخص نیست که آیا کاهش بیشتری در عرضه روسیه به اروپا وجود خواهد داشت یا خیر. همچنین مشخص نیست که آیا اروپا می تواند به موقع زیرساخت های جدید واردات LNG را برای جایگزینی حجم عظیم گاز روسیه ایجاد کند یا خیر. یک سوال دیگر این است که چین چه زمانی محدودیت‌های COVID را که واردات را در پنج ماه اول سال جاری کاهش داده است، لغو خواهد کرد. اگر حجم گاز صادراتی از طریق خط لوله از روسیه به اروپا در سال 2021 را به معادل LNG تبدیل کنیم و به حجم LNG تحویل شده به اروپا در سال 2021 اضافه کنیم، 200 میلیون تن معادل LNG خواهد بود. این اندازه نصف صنعت فعلی LNG (جهانی) است.
آلمان در حال ساخت ترمینال دریافت LNG است و با واحدهای ذخیره سازی شناور و گازی سازی مجدد قرارداد بسته است.
تحلیلگران معتقدند تأسیسات تبدیل مجدد LNG به گاز احتمالاً تا قبل از پایان زمستان راه‌اندازی می‌شوند، اما نه تا شروع زمستان. لذا یک زمستان شدید در نیمکره شمالی همچنین می تواند جرقه رقابت بین اروپا و آسیا برای LNG و افزایش قیمت ها را تشدید کند. چراکه با ورود به فصل زمستان بازارهایی مانند آسیا واقعاً شروع به رقابت برای این محموله ها می کنند.
سال‌ها سرمایه‌گذاری کم به این معنی است که منابع جدید کمیاب است، در حالی که منابع روسیه در خطر است، درست همانطور که کشورهای بیشتری برای دستیابی به اهداف آب و هوایی در چند سال گذشته که قیمت LNG پایین بود، از زغال‌سنگ به گاز روی آورده‌اند.
اکنون که شاهد تقاضای بالاتری نسبت به دو سال پیش هستیم، قطعاً علاقه بیشتری به قراردادهای بلندمدت، جهت تامین امنیت انرژی در خریداران وجود دارد. خریداران اروپایی خطوط لوله و LNG به دنبال تامین در بازه زمانی 5 تا 10 ساله هستند، در حالی که قراردادهای بلندمدت 15 تا 20 ساله برای بازارهای آسیایی جذاب تر است.
قیمت‌های تک محموله LNG در آسیا از بالاترین رکورد تاریخ در دسامبر 2021 حدود 50 درصد کاهش یافته است، اما تقریباً سه برابر از سطح مشاهده شده در ماه می 2021 بالاتر است، زیرا قیمت‌ها به دلیل عرضه محدود جهانی افزایش یافته و خریداران اروپایی LNG را جایگزین گاز طبیعی روسیه می کنند. با توجه به عدم قطعیت در مورد عرضه گاز روسیه به اروپا و شرایط آب و هوایی، نوسان قیمت احتمالاً باقی خواهد ماند. در حالی که این امر خریداران را به ایمن نمودن منابع عرضه گاز سوق می دهد، همچنین به یک مانع بین فروشندگان و خریداران برای بستن معاملات جدید تبدیل شده است چراکه در نوسانات بالا توافق بر سر قیمت بسیار دشوار است.
قيمت آتي هاي گاز طبيعي در بازار بورس آمريكا ( آتي هاي ماه اول براي تحويل در ماه ژوئن 2022) طي دوره 23 می الي 27 می 2022 از يك روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بود. بر اين اساس قيمت آتي هاي گاز طبيعي در بازار بورس نايمكس ابتدا از حدود 8.744 دلار در هر ميليون بي.تي.يو تا بیش از 8.971 دلار در هر ميليون بي.تي.يو در تاریخ 25 می افزایش یافت، ولی مجددا روندی کاهشی در پیش گرفته و تا سطح 8.727 دلار در هر ميليون بي.تي.يو کاهش يافت.

نمودار 1 : روند تغييرات قيمت آتي هاي گاز طبيعي در بازارهاي آمريكا و اروپا طي دوره 23 می الي 27 می 2022 

قيمت آتي هاي گاز طبيعي در بازار بورس لندن(ICE) براي تحويل در ماه ژوئن 2022، به رغم افزایش سطح ذخیره سازی های گاز در اروپا (43 درصد در مقایسه با 46 درصد متوسط 5 سال گذشته)، افزایش عرضه LNG به این بازار و آب و هوای معتدل و تولید باد بیشتر در این قاره (که باعث کاهش تقاضای گاز طبیعی شده است)، از يك روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود 16.98دلار در هر ميليون بي.تي.يو در تاريخ 23 می 2022 تا بیش از 19.37دلار در هر ميليون بي.تي.يو در تاريخ 27 می افزایش يافت. بطور کلی عوامل متعددي در افزایش سطح قیمتها در بازار اروپا نقش داشته اند كه عبارتند از:
•    اعلام کمسیون اروپا به شرکتهای وارد کننده گاز روسیه مبنی بر عدم امکان پرداخت هزینه گاز روسیه به روبل
•    تصمیم گازپروم PJSC  مبنی بر قطع عرضه گاز طبیعی به فنلاند به دلیل عدم پیروی از فرآیند پرداخت به روبل
•    قطعی برنامه ریزی نشده تولید در میدان گازی ترول نروژ 
•    توقف تولید برق دوازده راکتور هسته ای فرانسه، صادرکننده بزرگ برق اروپا، برای تعمیر و نگهداری
•    جهش قیمت زغال سنگ در نتیجه بحران روسیه و اوکراین و افزایش تقاضا برای گاز طبیعی در منطقه اروپا
•    قطع عرضه گاز طبیعی روسیه به بلغارستان و لهستان به دلیل پرداخت نکردن هزینه گاز صادراتی به روبل 
•    تمرکز اروپا بر واردات LNG و عدم کافی بودن زیر ساختهای واردات LNG در این منطقه
•    انگلیس با محدودیت‌های ذخیره‌سازی گاز مواجه است و نگرانی‌هایی را برای واردات بیشتر LNG به همراه داشته است
•    پیشنهاد اتحادیه اروپا برای حذف تدریجی نفت روسیه در سال جاری (افزایش تقاضا برای گاز طبیعی و زغال سنگ)
•    اختلال در ارسال گاز روسیه به اروپا از مسیر اوکراین و نگرانی از قطع عرضه گاز از این مسیر
•    افزایش نگرانی‌های بازار در نتیجه اعمال تحریم‌های مسکو علیه برخی شرکت‌های انرژی در منطقه در تلافی تحریم‌های اروپا