کشور روسیه در دهه های اخیر از وابستگی ساختاری اروپا به خود در حوزه انرژی نفع می برد و دولت ولادیمیر پوتین به خوبی توانسته است از این وابستگی بهره برداری کند، به طوری که دولت روسیه تنها در بازه دو ماهه بعد از آغاز  بحران اوکراین بیش از 20 میلیارد یورو بر درآمد های معمول خود افزوده است. به عبارتی میتوان گفت که وابستگی ساختاری سیستم انرژی اروپا به روسیه، مانع واكنش اثرگذار برسياست هاي مسكو شده است.
وضعیت فعلی امکان بی اثر کردن تحریم ها را برای روسیه فراهم نموده است و در ادامه باید منتظر اقدامات دولت های اروپایی در جهت بازآرائی نقشه انرژی اروپا ( به ویژه ساختار انتقال و بازار گاز طبیعی) باشیم. 
ارتش روسیه با وجود پیشروی های قابل توجه در خاک اوکراین به اهداف خود دست نیافته و همچنین ارتش اوکراین با کمک سلاح و تکنولوژی غربی در حال سازماندهی و تدارک برای انجام عملیات در جهت بازپس گیری مناطق از دست رفته است و این وضعیت یک جنگ طولانی مدت فرسایشی را در پی خواهد داشت. همچنین پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو را می توان یک شکست ژئوپلتیکی برای روسیه به حساب آورد.  مولداوی و گرجستان نیز در حال بررسی پیوستن به ناتو می باشند.
روسیه دولت هایی را که عمليات اين كشور در  اوکراین را محکوم نموده اند، ملزم به پرداخت بهای گاز به روبل نموده و از این طریق سعی در افزایش تقاضا برای روبل و حفظ ارزش آن داشته است. لهستان و بلغارستان به علت امتناع از این خواسته روسیه، با قطعی گاز مواجه شده اند و انتقال گاز از خط لوله سوخرانیوکا در دومباس و یامال-اروپا  متوقف شده است. همچنین برق و گاز فنلاند از مبدا روسیه قطع شده است و کشور های لیتوانی، لتونی و استونی گاز نروژ و LNG را با گاز وارداتی از گازپروم روسیه جایگزین نموده اند. همچنین لهستان با احداث خط لوله ای 500 کیلومتری به دنبال اتصال به شبکه گازی لیتوانی می باشد تا وابستگی خود به گاز روسیه را كاهش دهد. ضمناَ روسیه نيز صادرات گاز خود به ایتالیا و فرانسه را به طرز چشمگیری کاهش داده است.
کمیسیون اروپا به تازگی از برنامه REPowerEU رونمایی کرد. این برنامه به دنبال رهایی کامل اتحادیه اروپا از انرژی روسیه تا سال 2030 و جایگزینی بخش قابل توجهی از انرژی های فسیلی با انرژی های تجدید پذیر می باشد. آلمان در حال ساخت دو پایانهLNG  به عنوان بخشی از توافق همکاری در حوزه انرژی با قطر، به طور جدی قطع گاز روسیه را بررسی می کند. همچنین اتحادیه اروپا ظرف سال های آینده واردات گاز خود از آذربایجان را به بیش از دو برابر افزایش خواهد داد. اگرچه آلمان به عنوان موتور محرک  اقتصاد اروپا، واردات نفت را از 35 به 10 درصد، زغال سنگ را از 50 به 8 درصد و گاز را از 55 به 3 درصد از مبدا روسیه کاهش داده است، اما با استقلال کامل از انرژی روسیه فاصله زیادی دارد.
در حال حاضر، نروژ و هلند ظرفیت عرضه گاز خود را به اروپا افزایش داده اند و آذربایجان شروع به تامین گاز از طریق خط لوله  TAPبه ایتالیا، یونان و بلغارستان کرده است. 
از سوي ديگر الجزایر كه یکی دیگر از گزینه های صادرات گاز به اروپا می باشد، به دلیل افزایش مصرف داخلی و همچنین روابط سیاسی اقتصادی نزدیک با روسیه، گزینه مناسبی برای کاهش وابستگی اروپا به روسیه محسوب نمي شود و ناپایداری های اقتصادی و اجتماعی این کشور و اختلافات جدی با همسایگان از جمله مغرب و مراکش،  ریسک سرمایه گذاری در این كشور را به شدت افزایش داده است.
همچنین در اقدامي تلافي جويانه نسبت به تصمیم دولت اسپانیا مبنی بر به رسمیت شناختن حاکمیت مراکش بر منطقه مورد مناقشه با الجزایر، الجزایر قیمت گاز صادراتی خود به اسپانیا را افزایش داده است و همچنین دولت  اين كشور  تهدید کرده است که خط لوله دوم Medgaz (خط لوله انتقال گاز آفریقا به اسپانیا) را قطع خواهد کرد، زیرا اسپانیا  از LNG خریداری شده توسط مراکش که مجددا به گاز تبدیل شده و از خط مغرب اروپا صادر مي شود ، استفاده می کند. 
ایتالیا با حمایت از مراکش احتمالا به  سرنوشت هلند در خصوص استفاده از خطوط انتقال گاز در افریقا دچار خواهد شد و خط لوله TransMed ایتالیا ، تحت  تهدید دولت الجزایر می باشد. همچنین الجزایر تهدید به قطع گاز تونس نيز نموده است  كه در صورت عملي شدن اين موضوع ، برق و گاز تونس احتمالا اختلالات و قطعی گسترده را تجربه خواهد کرد.

 خطوط لوله انتقال گاز آفریقا به اروپا

به دلیل مشکلات  فنی Medgaz ، وابستگی اسپانیا به گاز الجزایر از 45 درصد به 25 درصد کاهش یافته است. با این حال، اسپانیا دارای زیرساخت های گسترده ای برای تجارتLNG  و سکوهای مایع سازی است که برای جبران کمبود های مقطعی  LNG وارداتی از طریق قطر، ایالات متحده و نیجریه استفاده می شود. همچنین این کشور دارای مخازن بزرگ زیرزمینی برای ذخیره گاز می باشد. بنابراین، در صورتی که پیشنهاد اسپانیا برای خط لوله گاز MidCat بین اسپانیا و فرانسه، همراه با پروژه خط لوله گاز نیجریه- مراکش که پیش از این به بهره برداری رسیده بود، مجدداً مورد توجه قرار گیرد، اسپانیا می تواند به هاب گازی برای واردات از آفریقا تبدیل شود.
پروژه بزرگ ترانس آفریقا از حمایت مجمع اقتصادی غرب آفریقا، اوپک و بانک توسعه اسلامی برخوردار است و توسط شرکت استرالیایی WorleyParsons در مرحله مطالعات اولیه قرار دارد. این پروژه طولانی ترین خط لوله گاز جهان (حدود 6000 کیلومتر ) خواهد بود و  در مجموع 11 کشور را دربر خواهد گرفت که به بخش مراکشی خط لوله گاز مغرب-اروپا  نيز  متصل خواهد شد. علاوه بر این، مراکش، سنگال و موریتانی مدعی وجود مقادیر گاز قابل توجهی در سواحل خود شده اند و بدین ترتیب گاز ترانس آفریقا می تواند یک گزینه جدی برای جایگزینی گاز روسیه باشد. همچنین اتحادیه اروپا در حال فعالیت برای تسریع فرآیند خط لوله  South Gas Corridor  می باشد تا بخشی از گاز خود را از کشورهای آسیای میانه و حوزه خزر تامین کند. 
خط لوله دیگری به نام Eastmed که قرار بود میادین گاز طبیعی فراساحلی لبنان، رژیم صهیونیستی و قبرس را به یونان و اروپا متصل کند، دوباره روی میز مذاکره قرار گرفته است. رژیم صهیونیستی و مصر قبلاً در سال 2019 برای احداث یک خط لوله دریایی  گازی به تأسیسات مایع سازی در مصر با هدف افزایش صادرات به اروپا توافق کرده بودند. همچنین ترکیه به دنبال انتقال بخشی از گاز صادراتی رژیم صهیونیستی و لبنان از طریق خاک خود به اروپا می باشد و مذاکرات بر سر این موضوع در جریان است.

 مسیر های احتمالی صادرات گاز در دریای مدیترانه

به نظر می رسد اتحادیه اروپا عزم خود را برای حل معضل انرژی این قاره جزم کرده است. در زمان رهبری آنگلا مرکل بر آلمان، اين كشور به دنبال راه اندازی خط لوله نورد استریم 2 بود تا از این طریق امنیت انرژی خود را مدیریت و با تعامل با روسیه ، تنش با این کشور را مدیریت کند و بدین ترتیب روسیه ابزار قدرتمندی را در برابر اتحادیه اروپا در دست می داشت. در مقابل لهستان، لیتوانی، لتونی و استونی دقیقاً برای امنیت ژئوپلیتیکی خود در پروژه های انرژی دور از روسیه سرمایه گذاری کرده بودند. اما اکنون معادلات تغییر کرده و به سطح بازگشت ناپذیری رسیده است.
اتحادیه اروپا باید با انتخاب خطوط لوله گاز جایگزین جدید، گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر، عایق‌بندی حرارتی ساختمان‌ها، های هیدروکربنی و ایجاد یک کارتل متحد از خریداران برای به دست آوردن قدرت چانه زنی در برابر فروشندگان به دنبال کاهش وابستگی به روسیه باشد.
آلمان برای جلوگیری از تشدید بحران اقتصادی ناشی از افزایش قیمت حامل های انرژی و متعاقبا تورم، چاره ای جز قطع وابستگی به روسیه ظرف چند سال آینده ندارد.  شاخص های اقتصادی اروپا از جمله نرخ تورم، شاخص قیمت مصرف کننده، توزیع درآمد ها و تولید ناخالص داخلی در وضعیت نامناسبی قرار دارند و مخارج عمومی در حال افزایش است.
در زمستان پیش رو شاهد درگیری و تنش بين روسیه و الجزایر و اتحادیه اروپا خواهیم بود و شرايط ناشي از این زمستان ، میتواند معادلات ژئوپلتیک انرژی جهان را در میان مدت و بلند مدت دچار تغییرات بنیادین کند. سریع ترین راهکار اتحادیه اروپا در برابر وابستگی این قاره به انرژی روسیه، متنوع سازی منابع وارداتی می باشد و متنوع سازی منابع وارداتی نیازمند تعاملات سیاسی و اقتصادی با بسیاری از مناطق جهان از جمله خاورمیانه (ایران، قطر، مصر، لبنان و رژیم صهیونیستی)، آفریقا (الجزایر، لیبی، نیجریه، مغرب و مراکش) و همچنین آمریکای لاتین خواهد بود و برآیند این تعاملات، معادلات ژئوپلتیک انرژی در سطح جهان را تغییر خواهد داد.