عمان در زمانی در مسیر صادرات ال ان جی قرار گرفت که قیمت ها نیز بالا رفته اســت. با توجه به زمان بندی های صورت گرفته تحت قراردادهای بلندمدت فروخته می شود. عمان توانسته است برخی از محموله های اسپات خود را به بازار اروپا هدایت کند. تا اوت،2022 درآمد فروش ال ان جی به بالاترین حد سالانه رسید و این یعنی عمان مسیر صادراتی خود را پیدا کرده و در حال ارتقای آن است. لذا باید در این شرایط از فضای استراتژیک روابط استفاده کرده و پتانسیل های موجود را به خوبی شناسایی نمود.
از نظر زمانی بهترین شــرایط برای عمان رقم خورد و به دلیل اختلال ناشــی از جنگ روسیه و اوکراین در24فوریه، قیمتهای ال ان جی به بالاترین حد خود رسید.آخرین آمارهای دولت عمان نشان می- دهد که درآمدهای صادراتیLNGدر هشــت ماهه اول سال،2022 83درصد افزایش یافته و به4.93میلیارد دلار در برابر2.68میلیارد دلار در مدت مشابه در سال2021رسیده است. این افزایش به قدری شدید بوده است که درآمدهای صادراتی8ماهه در حال حاضر یک رکورد سالانه را نشان می دهد و به راحتی از رقم4.46میلیارد دلاری سال2018فراتر رفته است.810میلیون دلارتنها در ماه ژوئن بالاترین رقم ثبت شده ماهانه بوده است.
اکثریت قریب به اتفاق صادرات ال ان جی عمان تحت قراردادهای بلندمدت مرتبط با نفت به آسیا ارسال می شود که مقصد شماره یک ً آن کره جنوبی است و معمولاکمی بیش از4میلیون تن در سال بوده اســت. اما ذکر این نکته ضروری است که توانایی عمان برای کمک به کاهش عرضه گاز اروپا در کوتاه مدت محدود است. عمده ال ان جی صادراتی عمان تحت قراردادهای بلندمدت فروخته می شود، قراردادهایی با حداکثر7میلیون تن در سال به کره جنوبی و ژاپن تا سال 2025ادامه دارد. اما در واقع پتانسیل صادرات ال ان جی قابل توجه به اروپا تا نیمــه دوم دهه امکان پذیر نخواهد بود. و نظر می رسد که عمان در سالهای آتی با شکاف بیشتر حجم صادارت و میزان گاز تولیدی روبرو خواهد شد.
 

پیش بینی می شود که تولید گاز طبیعی عمان در سال2023به41.9 میلیارد مترمکعب برسد که1درصد نسبت به41.5میلیارد مترمکعب در سال 2022بیشتر است. افزایش تولید گاز تا بالاترین میزان41.9 میلیارد مترمکعب سال2023با توسعه دو فاز پروژه گاز تایت خزان و پروژه میدان مبروک انجام خواهد شد. عمان در18ژانویه2023اعلام کرد که اولین گاز از میدان مبروک شــمال شرق در بلوک10به دست آمده است. قرار است حجم تولید این پروژه تا اواسط سال 2024به 500میلیون فوت مکعب در روز برسد که نشان دهنده افزایش حجم نسبت به برآورد اولیه است. بلوک 10توسط شل ( 53.45درصد) و شرکت دولتی عمان OQ (13.36درصد) در حال توسعه است.
نرخ متوسط کاهش سالانه تولید گاز بین سالهای2024و ،2031دو درصد خواهد بود. قیمت های تعیین شده گاز توسط دولت منجر به الگوهای مصرف ناکارآمد و فشار بر منابع مالی دولت شده است. این کشــور همچنین متعهد شده است که از درآمدهای اضافی ناشی از قیمتهای بالاتر برای تقویت اکتشاف استفاده کند تا بتواند عرضه داخلی را بیشتر کند و گاز را برای صادرات تضمین کند. بر اساس گزارش سالانه توسعه نفت عمان در سال ،2019کل مصرف گاز طبیعی عمان در سال25.9 ،2022میلیارد مترمکعب بوده است.
از این میزان مصــرف پروژه های صنعتی داخلی27درصد، عملیات میدانی22درصد و نیروگاه های برق و نمک زدایی16درصد را به خود اختصاص داده اند. این ادعا وجود داردکه با وجود چنین رشد شدید تقاضا، حجم تولید گاز عمان برای رفع نیازهــای داخلی به ویژه در صورت تحقق برنامه های گسترده برای رشد در بخش پتروشیمی، به نظرکافی باشد. اما به نظر می رسد جهت شناسایی بهتر این شرایط باید بررسی های دقیق تری انجام شود.
صــادرات خالص گاز عمان در ســال14.9،2023میلیارد مترمکعب برآورد می شود و تخمین زده می شود این رقم در سال2022در حدود 15.6میلیارد مترمکعب بوده باشــد. با این حال، افزایش تقاضای داخلی و تعدیل سطح تولید، صادرات خالص را تا سال2031به حدود -2.5میلیارد متر مکعب می رساند.(این یعنی با توجه به قراردادهای پیش رو و افزایش صادرات ال ان جی این کشــور، پتانسیل لازم به منظور تعاملات گازی در آینده وجود داشته باشد).

فعالیت هایی در جهــت افزایش ظرفیت فعلی ال ان جی عمان در حال انجام است.11میلیون تن در هر سال و انجام یک برنامه جهت رفع محدودیتها برای افزایش ظرفیت به12میلیون تن در سال  جزو برنامه های این کشور بوده است. در دسامبر ،2021توتال انرژی قراردادی را با وزارت انرژی و مواد معدنی عمان با هدف توسعه ال ان جی کم کربن این کشور امضا کرد. انتظار می رود تولید از این بلوک 0.5میلیارد فوت مکعب در روز و طی دو سال آینده راه اندازی شود.
شرکت دولتی عمانLNGظرفیت صادرات ال ان جی این کشور را در سال 17.6 ،2022میلیاردمترمکعب در سال بیان کرده بود. در شش ماهه اول سال ،2022صادرات ال ان جی عمان به0.9تا1میلیون تن در ماه رسید.

شل قصد دارد تاسیســات ذخیره سازی ال ان جی در بندر سوهار را توسعه دهد. این بخشی از توافق بالادستی آن با توتال برای توسعه ذخایر در منطقه Greater Barikدر شمال غرب است که همچنین گاز پروژه برنامه ریزی شدهGTLرا تامین می کند. عمان در حال حاضر از طریق ال ان جی در قلهات در خلیج عمان گاز صادر می کند. در سال های اخیــر حجم صادرات به دلیل افزایش مــداوم مصرف داخلی گاز به ویژه در بخش پتروشــیمی و همچنیــن در بخش برق تحت فشار قرار گرفته است. عرضه از فاز جدید پروژه خزان در ابتدا تحقق رشــد مصرف داخلی را هدف قرار خواهــد داد. این افزایش حجم، افزایش تقاضای منطقه ای از بازارهای همسایه مانند کویت و اردن و همچنین مقاصد صادراتی سنتی مانند کره جنوبی و ژاپن را هدف قرار می دهد. افزایش قابل توجه صادرات ال ان جی با رشــد مورد انتظار صنعت پتروشیمی کشور تعدیل خواهد شد. افزایش سرمایه گذاری و توسعه این بخش یک دستورالعمل سیاستی کلیدی برای دولت عمان است.

با توجه به رشــد تقاضاي داخلي گاز، عمان به ســمت واردات گاز از طریق خط لوله رفته است ، پیش بینی می شود که تا سال2031میزان واردات گاز طبیعی از طریق خط لوله از میزان صادرات ال ان جی فراتر رود و به13میلیارد متر مکعب برســد تا بتواند واحدهای ال ان جی خود را فعال نگاه دارد.
وزارت انرژی عمان تأیید کرد که توتال انرژی وPTTتایلند قراردادهای جدیدی در ماه ژانویه 2023به میزان کلی 1.6میلیون تن در سال به امضا رساندند که هر دو قرارداد در سال2035منقضی می شوند. درحالی که تقریباپنج ســال پیش در بحبوحه افزایش مصرف داخلی و کاهش تولید، تداوم صادرات ال ان جی عمان پس از ســال2026 مبهم بود، اکنون به نظر می رسد بخش بالادستی احیا شده و به طور اساسی شرایط را تغییر داده است. قابل توجه است که هیچ یک از قراردادهای جدید فراتر از سال2035تمدید نمی شود.
اگرچه تایلند به طور ســنتی واردکننده اصلی ال ان جی نیست، اما حجم واردات آن به شدت در حال افزایش است.آمار رسمی واردات نشان می دهد که کل واردات این کشور در سال 2021به رکورد6.69 میلیون تن رسیده که 277000 تن آن را عمان تامین کرد. در 11ماهه اول ســال ،2022کل واردات به 7.59میلیون تن افزایش یافت که واردات از عمان بیش از دو برابر شــد و به572000تن رسید. در حال حاضر قرار است حجم صادرات به تایلند در سال 2026 به 800000 تن افزایش یابد.

• با توجه بــه قراردادهایی که عمان ال ان جی منعقد نموده و یا در حال انعقاد آنها می باشد،گزینه های جدی واردات گاز عمان شــامل ایران و فاز دوم خط لوله دلفین قطر از مســیر امارات می باشند.

• مصرف داخلی گاز در عمان رو به فزونی است و از این جهت گاز ایران می تواند گزینه مطلوب جهت تامین خوراک واحدهای ال ان جی برای صادرات باشــد. از سوی دیگر گزینه مشارکت سهم ایران در تولید ال ان جی تأسیسات عمان از طریق تأمین خوراک این واحدها نیز می تواند گزینه مورد بررسی ج.ا.ایران در تعاملات گازی با عمان در شــرایط برطرف شدن تحریم ها مطرح گردد.

• قطر از طریق افزایش ظرفیت خــط لوله دلفین به امارات از21 میلیارد مترمکعب به33میلیاردمترمکعب و توسعه آن به عمان و امارات در آینده از طریق توسعه میدان گازی جبل علی و ایران از طریق احداث خط لوله گزینه های محتمل برای عرضه گاز به عمان می باشند. هرچند قطر برنامه تولید خودش را معطوف به تولید ال ان جی نموده است و یک بخش از خط لوله دلفین  از قســمت دریای عربستان با مشــکل ممانعت ژئوپلیتیکی عربستان روبرو می باشد.

• از دیگر گزینه های قابل طرح، مشارکت کشور عمان برای توسعه میادین گازی کشور ایران و افزایش تولید گاز درکشور است. در واقع می توان از تمام ظرفیتهای دو جانبه منطقه ای برای نیل به اهداف استفاده نمود.

• از جمله پیشنهادات دیگری که می توان مورد اشاره قرارداد این است که ج. ا. ایران بتواند در قالب قرارداد Tolling Agreement و صادرات گاز به عمان و پرداخت هزینه مایع سازی گاز، ال ان جی دریافتی از عمان را تحویل و به مشتریان در قالب بازارسازی موردنظر خود صادر کند

• با توجه به قیمت و شرایط گاز در اروپا در شرایط حاضر جمهوری اسلامی ایران می تواند بخشی از بازار گاز روسیه که با محدودیت فروش به اروپا روبرو بوده و امکان سریع برای عرضه به سمت شرق به دلیل ضعف های زیرساختی را ندارد را از مسیر شمالی دریافت کرده و به بازارهای صادراتی خود از جمله عمان انتقال/ صادر کند.