تحلیل بازار گاز:
قيمت هاي تک محموله گاز طبيعي در بازار آمريکا (هنري هاب) طي هفته منتهي به 7 ژوئن 2023 به رغم افزایش عرضه گاز طبیعی آمریکا در هفته منتهي به 7 ژوئن 2023 و افزایش سطح ذخاير زير زميني عملياتي گاز طبيعي آمريكا طي هفته منتهي به 2 ژوئن 2023، عمدتا به دلیل افزایش تقاضای گاز طبیعی آمریکا در هفته منتهي به 7 ژوئن 2023 ، از يک روند افزایشی برخوردار بود. بر اين اساس، قيمت تک محموله گاز طبيعي در بازار هنري هاب از حدود 1.77 دلار در هر ميليون بي.تي.يو در تاريخ 1 ژوئن 2023، با 34 سنت (19.2 درصد) افزایش تا بیش از 2.11 دلار در هر ميليون بي تي يو در تاريخ 7 ژوئن 2023 افزایش يافت. همچنین قيمت تك محموله گازطبيعي در بازار نيويورک طي دوره مذکور از يك روند افزایشی برخوردار بوده و از حدود 1.44 دلار در هر ميليون بي.تي.يو تا بیش از 1.48 دلار در هر میلیون بی تی یو افزایش یافت. قيمت تك محموله گاز طبيعي در بازار شيکاگو نیز از يك روند افزایشی برخوردار بوده و از حدود 1.72 دلار در هر ميليون بي.تي.يو در تاريخ 1 ژوئن 2023، با 24 سنت (13.9 درصد) افزایش تا بیش از 1.96 دلار در هر ميليون بي.تي.يو در تاريخ 7 ژوئن 2023 افزایش يافت. 

جدول 1 : روند تغييرات قيمت های تك محموله گاز طبيعي بازار آمريكا طي دوره 1 ژوئن الي 7 ژوئن 2023 - (دلار در هر ميليون بي.تي.يو)

قيمت تك محموله LNG در بازار شمال شرق آسيا طي دوره 24 می 2023 الي 30 می 2023 از يک روند کاهشی برخوردار بوده و از حدود 9.425 دلار در هر ميليون بي.تي.يو تا کمتر از 8.77 دلار در هر ميليون بي.تي.يو کاهش يافته است. همچنین قيمت تك محموله LNG در بازار شمالغرب اروپا طي دوره 24 می 2023 الي 30 می 2023 از يك روند کاهشی برخوردار بوده و از حدود 7.6 در هر ميليون بي.تي.يو تا کمتر از 7.05 دلار در هر ميليون بي.تي.يو رسيده است. 

جدول 2 : روندتغييرات قيمت هاي تك محموله LNG در بازارهاي اروپا، آسيا و آمريكاي لاتين طي دوره 24 می 2023 الي 30 می 2023- (دلار در هر ميليون بي تي يو)
   

تقاضای گاز طبيعي آمريكا در هفته منتهي به 7 ژوئن 2023 نسبت به هفته قبل از آن به ميزان 3.94 درصد افزایش يافته است، كه در اين ميان مصرف بخش نیروگاهی با افزایش همراه بوده استT درحالیکه مصرف بخش خانگی و تجاری کاهش یافته است. طی دوره 1 ژوئن الي 7 ژوئن 2023، ميزان واردات گاز طبيعي آمريكا از طريق خط لوله از كانادا به میزان 0.8 میلیارد فوت مکعب افزایش یافته و در سطح 5 میلیارد فوت مکعب در روز قرار گرفته است. واردات گاز طبيعي از كانادا در مقايسه با ميزان مشابه سال قبل در حدود 6.4 درصد افزایش یافته است. توليد بازاري گاز طبيعي آمريكا طي دوره مذكور به میزان 0.7 میلیارد فوت مکعب کاهش یافته و در سطح 101.2 میلیارد فوت مکعب در روز قرار گرفته است كه در مقايسه با ميزان مشابه سال قبل معادل 2.9 درصد بيشتر مي باشد. 

جدول 3 : وضعيت عرضه و تقاضاي گاز طبيعي آمريكا طي دوره 1 ژوئن الي 7 ژوئن 2023

        
بر اساس گزارش موسسه بيكر هيوز، تعداد دكل هاي حفاري گاز طبيعي آمريكا در هفته منتهي به 30 می 2023 در حدود 137 دكل بوده است كه در مقايسه با هفته قبل از آن تغییری نکرده است. همچنین تعداد دكل هاي حفاري در بخش نفت ( كه شامل توليد گازهاي همراه نفت نيز مي شود) طي دوره مذكور معادل 2.6 درصد کاهش یافته و در سطح 555 دکل فعال قرار گرفته است. 

جدول 4 : وضعيت دكل هاي حفاري فعال در بخش نفت و گاز آمريكا طي هفته منتهي به 30 می 2023 
    

بر اساس برآوردهاي اداره اطلاعات انرژي آمريكا ميزان ذخاير زير زميني عملياتي گاز طبيعي آمريكا طي هفته منتهي به 2 ژوئن 2023 در حدود 2550 ميليارد فوت مكعب بود كه نسبت به هفته قبل از آن بيش از 104 ميليارد فوت مكعب افزایش يافته است. اين ذخاير به ميزان 562 ميليارد فوت مكعب بیشتر از ميزان مشابه سال قبل در تاريخ 2 ژوئن 2022 بوده و به ميزان 353 ميليارد فوت مكعب (16.1 درصد) بیشتر از متوسط 5 سال گذشته (2022- 2018) مي باشد. ميزان متوسط ذخاير زير زميني گاز طبيعي آمريكا طي 5 سال گذشته در حدود 2197 ميليارد فوت مكعب بوده است. در منطقه شرق، ميزان ذخاير طي هفته منتهي به 2 ژوئن 2023 نسبت به هفته قبل از آن به ميزان 30 ميليارد فوت مكعب افزایش يافته و در سطح 552 ميليارد فوت مكعب قرار گرفته است و به ميزان 125 ميليارد فوت مكعب (29.3درصد) از متوسط 5 سال گذشته اين منطقه بیشتر مي باشد. 

 
جدول 5 : روند تغييرات سطح ذخاير زير زميني عملياتي گاز طبيعي آمريكا طي دوره 26 می 2023 الي 2 ژوئن 2023  
 

ذخاير در منطقه توليدي ( آلاباما، آركانزاس، كانزاس، لوئيزيانا و.... ) به ميزان 110 ميليارد فوت مكعب بیشتر از متوسط 5 سال گذشته اين منطقه يعني 1284 ميليارد فوت مكعب بوده و نسبت به هفته قبل از آن به ميزان 46 ميليارد فوت مكعب افزایش يافته و در سطح 1394 ميليارد فوت مكعب قرار گرفته است. سطح ذخاير زير زميني عملياتي گاز طبيعي منطقه توليد به ميزان 229 ميليارد فوت مكعب (19.6 درصد) از ميزان مشابه سال قبل در تاريخ 2 ژوئن 2022 بیشتر مي باشد. سطح ذخاير زير زميني گاز طبيعي منطقه غرب آمريكا طي هفته منتهي به 2 ژوئن 2023 نسبت به هفته قبل از آن به ميزان 27 ميليارد فوت مكعب افزایش يافته و در سطح 604 ميليارد فوت مكعب قرار گرفته است كه معادل 118 ميليارد فوت مكعب بیشتر از متوسط 5 سال گذشته اين منطقه مي باشد. بطور كلي سطح ذخاير زير زميني عملياتي گاز طبيعي آمريكا كه معادل 2550 ميليارد فوت مكعب مي باشد، بالاتر از محدوده تاريخي 5 سال گذشته قرار دارد.
قيمت آتي هاي گاز طبيعي در بازار بورس آمريكا ( آتي هاي ماه اول براي تحويل در ماه جولای 2023) طي دوره 5 ژوئن الي 9 ژوئن 2023 از يك روند افزایشی برخوردار بود. بر اين اساس قيمت آتي هاي گاز طبيعي در بازار بورس نايمكس از حدود 2.245 دلار در هر ميليون بي.تي.يو تا بیش از 2.254 دلار در هر ميليون بي.تي.يو در تاریخ 9 ژوئن افزایش یافت.

نمودار 1 : روند تغييرات قيمت آتي هاي گاز طبيعي در بازارهاي آمريكا و اروپا طي دوره 5 ژوئن الي 9 ژوئن 2023 

همچنین قيمت گاز طبيعي در بازار اروپا طي هفته گذشته از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و ابتدا از حدود 8.36 دلار در هر میلیون بی‌تی‌یو در تاریخ 5 ژوئن 2023 تا کمتر از 7.35 در هر میلیون بی‌تی یو در تاریخ 6 ژوئن کاهش یافت، ولی مجددا روندی افزایشی در پیش گرفته و تا بیش از 9.77 دلار در هر میلیون بی تی یو افزایش یافت. عمده عوامل تقویت کننده قیمت گاز طی هفته گذشته در بازار اروپا عبارتند از: 
    بروز نشانه‌هایی از تقاضای بالقوه قوی‌تر آسیا برای LNG  و تهدید عرضه در بازار جهانی گاز طبیعی مایع (محموله هایLNG  از ایالات متحده به برخی از کشورهای آسیا از جمله هند می رود و تقاضا در برخی از کشورهای آسیایی در حال افزایش است)؛
    مشکلات عرضه گاز در اروپا و رشد مداوم تقاضا در ایالات متحده ناشی از گرمتر شدن دما (برخی از پایانه هایLNG  اروپا تعطیل شده اند و خط لوله گاز ترک استریم که گاز را از روسیه از طریق دریای سیاه به ترکیه منتقل می کند، نیز تا 12 ژوئن به دلیل کارهای تعمیر و نگهداری متوقف شده است که منجر به مشکلاتی در سمت عرضه شده است)؛ 
    تعمیر و نگهداری برنامه ریزی شده در تاسیسات فرانسه و نروژ که تولید را کاهش می دهد؛
    ذخیره‌سازی گاز اروپا بسیار کندتر از حد معمول پر می‌شود، زیرا کاهش قیمت‌ها مصرف بیشتر توسط کاربران صنعتی و نیروگاههای برق را تشویق می‌کند و در عین حال محموله‌های LNG را به آسیا هدایت می‌کند؛
    کاهش صادرات LNG قطر به بازار اروپا در در سال 2023 (18 درصد) در مقایسه با سال 2022 (25 درصد) در پی کاهش سطح قیمت های گاز در اروپا؛
    افزایش جایگزینی (fuel switching) گاز بجای زغال سنگ در اروپا به دلیل سطوح پایین گاز طبیعی در این منطقه.

همچنین عوامل ذیل موجب تضعیف قیمت گاز شده و از افزایش بیشتر قیمتها جلوگیری نمودند:
    انتشار اخباری مبنی بر ورود اقتصاد اروپا به رکود و چشم انداز کاهشی تقاضای گاز این منطقه؛
    افزایش مداوم سطح ذخیره سازی های گاز طبیعی برای سال 2023 و سطوح بالای ذخیره سازی های گاز در اروپا (68 درصد).

منابع و مأخذ:

1-    Argus LNG Daily, 24 May 2023.
2-    Argus LNG Daily, 30 May 2023.
3-    Natural Gas Weekly Update, 8 June 2023, EIA
4-    www.eia.doe.gov
5-    Weekly Underground Natural Gas Storage Report, EIA