بررسی برنامه های جاه طلبانه کانادا، در جهت تغییر شکل بازار جهانی ال ان جی

هفته چهارم آذر1402 مریم شهلایی   

ایالات متحده در سال گذشته با برنامه ریزی برای توسعه چندین تاسیسات ال ان جی در جنوب این کشور، تولید گاز طبیعی خود را افزایش داده است. با این حال به نظر می‌رسد که آمریکا تنها کشوری نیست که جاه‌طلبی‌های بزرگ گازی دارد. در این میان کانادا نیز به دنبال راه اندازی تسهیلات جدید صادراتی است تا بتواند به یک صادرکننده ال ان جی تبدیل شود. 

ایالات متحده در سال گذشته با برنامه ریزی برای توسعه چندین تاسیسات ال ان جی در جنوب این کشور، تولید گاز طبیعی خود را افزایش داده است. با این حال به نظر می‌رسد که آمریکا تنها کشوری نیست که جاه‌طلبی‌های بزرگ گازی دارد. در این میان کانادا نیز به دنبال راه اندازی تسهیلات جدید صادراتی است تا بتواند به یک صادرکننده ال ان جی تبدیل شود.  حال سوالی که مطرح می¬شود این است که آیا تسلط آمریکای شمالی بر صنعت گاز جهانی و توسعه های جدید می تواند به این کشور کمک کند تا جاه‌طلبی‌هایش به واقعیت نزدیک شود؟ صنعت ال ان جی کانادا علاوه بر فرصت های پیشرو،  با مشکلاتی مواجه است که در این گزارش به ارزیابی جوانب مختلف آن خواهیم پرداخت. 
 ارزیابی گزارش: نکات محوری:  
به دلیل کاهش تقاضا برای نفت خام، به‌ویژه ماسه‌های نفتی با کربن فشرده کانادا، رهبران صنعت نفت کانادا مدت‌هاست که برای اطمینان از موقعیت این کشور در بازار جهانی انرژی، به دنبال ایجاد یک تاسیسات صادراتی ال ان جی هستند. دور شدن جهان از انرژی روسیه فرصت هایی را برای دیگر تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایجاد کرده است. 
کانادا پنجمین تولیدکننده بزرگ نفت و گاز طبیعی در جهان است که تولید گاز آن در دهه گذشته افزایش یافته است. انتظار می رود فروش گاز این کشور از حجم فعلی 5/17 به حدود 21 میلیارد فوت مکعب در روز افزایش یابد. با این حال، بازار صادراتی آن از سایر کشورهای تولیدکننده گاز عقب مانده است. با وجود پیچیدگی و موانع ال ان جی کانادا، صادرات گاز طبیعی این کشور  منحصراً از طریق خط لوله به ایالات متحده صورت می گیرد. اولین ترمینال گازی سازی مجدد این کشور در اواخر سال 2009 راه اندازی شد و بیشتر گاز از تاسیسات کاناپورت در نیوبرانزویک از طریق خط لوله به شمال شرق ایالات متحده منتقل می شود که ادامه رشد تولید گاز غیرمتعارف ایالات متحده، دیگر برنامه های پایانه ال ان جی کانادا را به خطر انداخته است. کانادا همچنین حجم کمی ال ان جی را عمدتاً برای استفاده دریایی، از پایانه صادرات ال ان جی تیلبوری در نزدیکی ونکوور، صادر می کند. این پایانه در ابتدا انرژی نواحی دورافتاده کشور را تامین می کرد، اما توسعه آن در سال 2017 به تاسیسات این کشور اجازه داد تا قرارداد صادرات گاز با چین را امضا کند. این تاسیسات کوچک است و حجم صادرات مورد انتظار آن،  53 تن ال ان جی به چین از سال 2021 است. 
انتظار می رود از 35 پایانه ال ان جی که مجوز صادرات را دریافت کرده اند، اکثریت قریب به اتفاق آن ها قبل از سال 2025 راه اندازی نشود. موانع نظارتی بر محیط زیست  از سوی دولت بریتیش کلمبیا، مدت هاست که مانع از توسعه صنعت ال¬ان¬جی در کانادا شده است. تا به امروز دو پایانه صادراتی با نام های وودفیبر ال ان جی  و کانادا ال ان جی در نوامبر 2016 و اکتبر 2018 به مرحله FID رسیده اند. 


    پروژه های پیشرفته تر ال ان جی در کانادا        




«گرگ ایبل»، مدیر عامل شرکت بزرگ نفتی کانادا Enbridge، معتقد است که صادرات گاز کانادا می-تواند جایگزین زغال سنگ مورد استفاده در کشورهای دیگر شود و به کاهش انتشار گازهای گلخانه¬ای کمک کند. او گفت: "حتی با وجود توسعه ال ان جی ایالات متحده، هنوز هم جا برای کانادا وجود دارد تا یک بازیکن جدی باشد. "
کانادا اکنون در نظر دارد در سال‌های آینده به یک صادرکننده بزرگ ال ان جی تبدیل شود. کانادا ال‌ان‌جی با سرمایه‌گذاری مشترک شل، پتروناس، پتروچاینا، شرکت میتسوبیشی و شرکت گاز کره، در حال توسعه اولین تأسیسات صادرات ال ان جی کانادا در بریتیش کلمبیا است. این گروه در ماه ژوئن اعلام کرد که ساخت و ساز پروژه بیش از 80 درصد پیشرفت داشته است و در حال آماده سازی برای شروع عملیات هستند که پیش بینی می شود ظرفیت تولید 14 میلیون تن در سال با پتانسیل توسعه در آینده را داشته باشد. پس از تکمیل تاسیسات، این نیروگاه شامل یک واحد دریافت گاز طبیعی و تولید ال ان جی،  یک پایانه دریایی با ظرفیت پذیرش دو کشتی حامل ال ان جی، همچنین واحدهای پردازش ال ان جی، مخازن ذخیره¬سازی و تاسیسات تصفیه آب است. انتظار می رود فاز اول در سال 2025 شروع به کار کند که با توسعه فاز دوم برای دو برابر شدن ظرفیت، سالانه به 28 میلیون تن می رسد. نکته حائز اهمیت این است که هر یک از پنج شریک درگیر در ساخت این پایانه یک تولید¬کننده مهم در گاز طبیعی و بازیکنان با تجربه در بازار جهانی ال ان جی هستندکه این پروژه را منحصر به فرد می کنند.
با این حال با توجه به ویژگی های این پروژه، بخش عمده ای از برنامه های پیشنهادی کشور به موقع پیشرفت نخواهد کرد. سقوط قیمت نفت در مقایسه با سال 2022 موانعی را برای پیشرفت این پروژه ها ایجاد کرده است، به عنوان مثال به دنبال آن سقوط، تولیدکنندگان بزرگ نفتی از جمله شل مجبور به کاهش هزینه‌های سرمایه‌ای شدند. مهمتر از آن، مخالفت‌ها با خط لوله اتصال گاز ساحلی کانادا در استان بریتیش کلمبیا، که انتظار می‌رود تغذیه پایانه را تامین کند، تشدید شده و ممکن است ساخت بخش مهم پروژه را به تاخیر بیندازد. در حال حاضر، پیش بینی می شود تنها یک پایانه صادراتی کانادا ال ان جی در سال 2025 آغاز به تولید کند. 

توسعه زیرساخت‌های صادراتی همچنان به دلیل موانع نظارتی و زیست‌محیطی، به ویژه در بریتیش کلمبیا، با مشکل مواجه است. به‌علاوه، قیمت‌های پایین نفت خام تأثیر منفی بر قیمت‌های ال ان جی بر مبنای نفت خواهد داشت. این امر بازدهی بالقوه را کاهش می‌دهد و فعالیت‌های اکتشافی بیشتر را علیرغم پتانسیل عظیم زیرزمینی کانادا منع می‌کند. به دلیل عدم دسترسی به بازارهایی جدا از ایالات متحده،کسب درآمد از منابع گسترده کشور کانادا محدود شده است. از  طرفی نیز تولید ماسه های نفتی به شدت سرمایه¬بر است و بسیاری از مشتریان بالقوه، آن را برای محیط زیست مضر می دانند.
 تاسیسات صادرات ال ان جی به دلیل پیشرفت های پرهزینه  پروژه ها و وجود دیگر تامین کنندگان قدرتمند با موانع فزاینده روبرو هستند. ایالات متحده که روز به روز به واردات انرژی کمتری نیاز دارد، می تواند کانادا را از بازار صادرات انرژی اولیه خود محروم کند. در سال های اخیر افزایش هزینه های تولید مرتبط با نیروی کار و مواد، پروژه های بالادستی بیشتر را ناامید کرده است. موانع قانونی زیست محیطی در ساخت خط لوله می تواند پتانسیل صادرات را از بین ببرد. زیرساخت ناکافی خط لوله باعث ایجاد تنگناهایی در تولید می شود.
طی سال‌های 22-2021، چشم  انداز برخی از پروژه های پایانه های صادراتی ال ان جی کانادا به دنبال فشردگی ناشی از بهبود اقتصادی پس از کووید-19 و اختلال عرضه در بحبوحه بحران میان روسیه و اوکراین، بهبود یافت که امیدواری بیشتری را در میان تولیدکنندگان گاز طبیعی کانادا به ارمغان آورد. در سال 2021، تولید گاز طبیعی نسبت به سال قبل 8/3 درصد افزایش یافت و تخمین زده می شود این رقم برای سال 2022 نسبت به سال گذشته 5/7 درصد رشد کند. تغییرات عمده در بخش برق کانادا با هدف سیاسی کاهش وابستگی این کشور به انرژی زغال‌سنگ و تقویت نقش گاز طبیعی و انرژی‌های تجدیدپذیر در انرژی، از تقاضای داخلی این کشور حمایت می کند. پروژه های ال ان جی برنامه ریزی شده امکان دسترسی گاز تولید شده را به بازار بزرگ ال ان جی آسیا فراهم می کند.
در حالی که برنامه های افزایش ظرفیت ال ان جی با مشکلاتی مواجه است، افزایش هزینه های تجهیزات و نیروی کار نیز رقابت پذیری پروژه های جدید صادرات را به چالش می کشد. هزینه های توسعه در یک پایانه متوسط ال ان جی در کانادا به دلیل محدودیت در زیرساخت های موجود، دو برابر تأسیسات مشابه در ایالات متحده است. 
دولت استانی بریتیش کلمبیا در اکتبر 2014 یک چارچوب مالیاتی یکپارچه را به منظور تشویق توسعه خط لوله برای تولیدکنندگان ال ان جی تصویب کرد. با این حال، انتظار می رود در طول چند سال آینده، بهبود کمی در این حوزه دیده شود. در نهایت، تلاش‌های دولت کانادا برای بهبود چارچوب نظارتی بر ال ان جی ناکافی خواهد بود، زیرا مسائل اقتصادی نامطلوب در پروژه ها که به طور مداوم در حال افزایش است، تولیدکنندگان را از ادامه پروژه‌های پیشنهادی ال ان جی منصرف می‌کند.
توافق بین دولت اقلیت لیبرال و حزب دموکرات جدید (NDP) که در مارس 2022 منعقد شد، احتمالاً منجر به تشدید فعالیت‌های حزب حاکم بر روی اهداف آب و هوایی خود می‌شود که می‌تواند مقررات مرتبط با پروژه‌های نفت و گاز را سختگیرانه تر کند. با این حال، همکاری احتمالی بین کانادا و همتایان اروپایی می‌تواند منجر به ترغیب دولت فدرال برای پیشبرد پروژه‌های خط لوله گاز و پایانه‌های صادراتی شود. از طرفی ارزیابی زیست محیطی جدید تحت لایحه 69   بر عدم اطمینان سرمایه گذاری ها در بخش نفت و گاز می افزاید. در ژوئن 2019، سنای کانادا لایحه C-69 را تصویب کرد که تغییراتی را در روند بررسی و ارزیابی محیط زیست پروژه ایجاد می کند. با وجود این لایحه، دامنه بازنگری پروژه ها وسیع شده است که عوامل اقتصادی و اجتماعی و همچنین افزایش مشارکت ذینفعان در ارزیابی را معرفی کرده است. بدون شک قوانین سختگیرانه زیست محیطی برای پروژه های خط لوله و پایانه با طولانی کردن زمان تکمیل می تواند هزینه های پروژه را افزایش داده و روند پیشرفت آن را کاهش دهد. 
علاوه بر موانع مقرراتی و مخالفت‌های بالقوه مردمی با پروژه های ال ان جی، افزایش ظرفیت صادرات در ایالات متحده و عرضه فزاینده ال ان جی در اقیانوس اطلس بر روی پروژه های واقع در ساحل شرقی کانادا تأثیر می گذارد. با افزایش رقابت میان توسعه پایانه های ال ان جی در امریکا و پروژه های جدید در کانادا فشار بیشتری بر پروژه های کانادایی واقع در نوااسکوشیا یا کبک وارد می شود. ظرفیت مایع سازی ایالات متحده در چند سال گذشته به سرعت در حال گسترش بوده است که با برنامه ریزی های جدید، شاهد رشد بیشتری خواهند بود. قرار است آمریکا با رشدی بیش از 50 درصد در صادرات خالص و رسیدن به رقم 155 میلیارد متر مربع در دهه آینده به صادرکننده پیشرو ال ان جی تبدیل شود. طبق پیش بینی های فیچ سولوشن انتظار می رود کانادا در دهه آینده به صادرات خالص 3/12میلیارد مترمکعب برسد. 
در نهایت، مخالفت های مردمی و محیطی با پروژه های ال ان جی در سراسر کانادا به ویژه در پرنس روپرت، بریتیش کلمبیا، همچنان بالاست که تلاش برای احداث پایانه ها را متوقف می کند. همچنین پروژه‌های مهم گاز طبیعی در بحبوحه قرنطینه‌های بیماری کووید به شدت به تعویق افتادند و این امر، به افزایش قابل توجه هزینه‌ها منتهی می شود.  به عنوان مثال، هزینه کاستال گز لینک   از هزینه تخمینی اولیه 6/6 میلیارد دلار در سال 2012، به 2/11 میلیارد دلار افزایش یافته است. همچنین تنگناهای زنجیره تامین و تورم فزاینده احتمالاً افزایش بیشتری  در هزینه‌ پروژه‌های زیرساختی خواهد داشت.  

منابع:

FitchSolutions, Canada Oil & Gas Report | Q2 2023
Canada's LNG Ambitions Set To Reshape Global Gas Market | OilPrice.com

پربازدیدترین مقالات

ارتباط با ما

آدرس: تهران، خیابان ولیعصر، روبروی پارک
ملت، کوچه شهید سلطالی، شماره ۶۵

تلفن: ۶۰-۲۲۰۲۹۳۵۱

info@gashouse.ir :پست الکترونیک

لینک های مرتبط

وزارت نفت

شرکت ملی گاز ایران

شرکت ملی نفت ایران

موسسه مطالعات بین المللی انرژی



خانه مطالعات راهبردی گاز به منظور استفاده بهینه از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی برای پاسخ گویی به نیازهای مطالعالی، پژوهشی و تحقیقاتی شرکت ملی گاز ایران در حوزه مطالعات راهبردی در اسفند ماه سال ۱۴۰۰ تأسیس و افتتاح شد.