در پی بحران روسیه و اوکراین، کشورهای اروپایی با ناامنی انرژی مواجه شده اند، از اینرو، تقاضا برای LNG تا پایان سال از عرضه آن بیشتر خواهد شد. طبق گزارش رایستاد انرژی، انتظار می رود تقاضای جهانی LNG در سال 2022 به 436 میلیون تن برسد و از عرضه ی موجود 410 میلیون تنی پیشی بگیرد.
در پی بحران روسیه و اوکراین، کشورهای اروپایی با ناامنی انرژی مواجه شده اند، از اینرو، تقاضا برای LNG تا پایان سال از عرضه آن بیشتر خواهد شد. طبق گزارش رایستاد انرژی، انتظار می رود تقاضای جهانی LNG در سال 2022 به 436 میلیون تن برسد و از عرضه ی موجود 410 میلیون تنی پیشی بگیرد.
اختلالات عرضه ناشی از تحریم روسیه، در کشورهای مختلف بهکمبود عرضه منجر شده است که اثرات منفی زیادی را بر روی اقتصاد این منطقه خواهد داشت. آبوهوای غیرعادی که شامل تابستان بسیار گرم است، موجب افزایش تقاضا و کمبود ذخیرهسازی گاز شده است. در این میان نگرانی هایی در رابطه با رویارویی اروپا با حجم ذخایر پایین در زمستان امسال وجود دارد که در ادامه به بررسی این احتمال خواهیم پرداخت.
ارزیابی گزارش: نکات محوری:
در این بین طرح REPowerEU اتحادیه اروپا (EU) یک هدف بلندپروازانه را برای کاهش 66 درصدی وابستگی به گاز روسیه، ظرف یک سال تعیین کرده است. این جاهطلبی با هدف اتحادیه اروپا برای تکمیل ذخیرهسازی گاز تا 80 درصد ظرفیت تا اول نوامبر در تضاد است.
تحلیلگران گاز و LNG در رایستاد انرژی بر این باورند که بازار جهانی LNG که با نااطمینانی ناشی از بازار پر تلاطم 2021 سال جدید را آغاز کرده بود، اکنون به دلیل اجتناب از واردات گاز روسیه بیثبات شده است. تصمیم برای کاهش شدید وابستگی به گاز و الانجی روسیه بین30 تا 40 درصد نسبت به سطوح فعلی، بازار جهانی الانجی را متحول خواهد کرد و منجر به افزایش شدید تقاضای LNG در اروپا میشود که پروژه¬های فعلی و در حال توسعه قادر به تامین این تقاضا نخواهند بود.
در سال گذشته، صادرات گاز روسیه به اروپا 155 میلیارد متر مکعب بوده است، یعنی این کشور بیش از 31 درصد از گاز منطقه را تامین می¬کرد. جایگزینی بخش قابل توجهی از این مقدار بسیار دشوار خواهد بود و پیامدهای گسترده¬ای برای جمعیت اروپا، اقتصاد و نقش گاز درگذار انرژی منطقه خواهد داشت. این مساله همچنین احتمالا رونقی برای تولیدکنندگان LNG در مناطق دیگر در مقیاس و مدت ایجاد خواهد کرد که در بیش از یک دهه دیده نشده است. اما مطابق با جدول¬های زمانی ساختوساز که در زیر به نمایش درآمده است، بعید به نظر می رسد قبل از سال ۲۰۲۴، این پروژهها به تامین گاز مورد نیاز کمکی کند.
جدول 1) پروژه های در حال راه اندازی در اروپا
Source: Energy Aspect, Europe Boosting Regas Capacity to Help Displace Russian Supply.
در کوتاه مدت، زمستان سختی در اروپا رقم خواهد خورد و زمینه برای کسری عرضه پایدار، قیمتهای بالا، نوسانات شدید، بازارهای صعودی و افزایش قيمت ژئوپلیتیک LNG فراهم شده است.
کاهش 37 میلیارد متر مکعب از صادرات گاز روسیه به اروپا در سال 2022 و کاهش بیش از 100 میلیارد متر مکعب در سال 2030 پیش بینی می شود. بنابراین قرار است گاز و LNG نقش کمرنگ تری را در سبد مصرف انرژی اروپا ایفا کنند. در مقابل انگیزه بیشتری برای مصرف انرژی های تجدیدپذیر، هسته ای و زغال سنگ ایجاد می شود.
در صورتی که خط لوله نورد استریم 2 تایید شده بود، اروپا در نظر داشت که واردات گاز و LNG روسیه را به بیش از 40 درصد تا سال 2030 برساند. با وجود شرایط جدید و عدم تمدید قراردادهای جدید انتظار می رود واردات تا سال 2030 حدود 20 درصد کاهش یابد. به منظور تامین انرژی مورد نیاز اروپا و تسهیل واردات LNG اضافی، احداث و راه اندازی تعداد زيادي از پایانه های تبدیل مجدد ال ان جی به گاز در سراسر اروپا برنامه ریزی شده است.
اگر جریان گاز روسیه فردا متوقف شود، گازی که در حال حاضر در مخازن ذخیره سازی است (حدود 35 درصد ظرفیت آن) احتمالاً قبل از پایان سال تمام می شود و اروپا را در معرض زمستانی بی رحمانه قرار می دهد. تحت این سناریو، در غیاب ترتیبات خرید مشترک و رقابت کشورها برای حجم محدود، قیمت گاز TTF میتواند به بیش از 100 دلار در هر میلیون بی تی یو (MMbtu) افزایش یابد، که منجر به کاهش مصرف در بخش صنعتی و تغییر گسترده ی سوخت در بخش برق میشود. پیش از این شاهد کاهش تولید کود، فولاد و کاغذ در اروپا بودهایم که نشاندهنده عوارض اقتصادی موجود است. در صورت وقوع زمستانی به شدت سرد، حتی بخش مسکونی نیز امن نخواهد بود.
بیش از 20 پروژه ال ان جی با ظرفیت ترکیبی بیش از 180 میلیون تن در سال (tpy) اخیراً توسعه یافته اند. برای اطمینان از عرضه LNG در سال 2030، بازار به بیش از 150 میلیون تن از 186 میلیون تن تولید برنامه¬ریزی¬شده در سال نیاز دارد، که به این معنی است که بیش از 80 درصد از پروژه باید محقق شود.
این احتمال وجود دارد که همزمان با رقابت جهان برای تامین ال ان جی، بازار گاز طبیعی مایع زمستان امسال با کمبودی تاریخی مواجه شود. در شرایط معمولی، واردکنندگان گاز طبیعی مایع برای اوج مصرف خود در فصل زمستان به ذخیره¬سازی گاز طبیعی در فصل تابستان می¬پردازند. اما بعد از بحران روسیه و اوکراین و کاهش احتمالی عرضه انرژی، خطرات افزایش قبوض برق و تورم وجود دارد.
در این میان، اروپا و آسیا برای جذب گاز عرضه شده در بازار، وارد یک کشمکش و رقابت جهانی خواهند شد. بازرگانان محمولههای گاز طبیعی مایع به جای آسیا مقصد اروپا را که در آن قیمتها جذابتر است انتخاب میکنند که این امر منجر به عدم تعادل در بازارهای آسیایی نیز خواهد شد.
در حالیکه قیمت گاز از سطح متوسط آن برای این زمان از سال بسیار بالاتر است، قیمت آن در اروپا نسبت به اوج خود در اوایل ماه مارس کاهش یافته است. کارشناسان میگویند که این کاهش ممکن است به خریداران منطقه فرصت بیشتری برای تکمیل ذخایر در چند ماه آینده بدهد و خاطر نشان میکنند که این بستگی زیادی به سرعت بازگشت تقاضای چین دارد. به دلیل قیمت¬های بالا و کاهش تولید ناشی از تعطیلی¬ها و محدودیت¬های COVID-19، چین در مسیر ثبت اولین کاهش اصلی خود در واردات گاز طبیعی مایع (LNG) در سال جاری است. تقاضای پایین چین برای ال¬ان¬جی این امکان را برای اروپا فراهم می¬کند که راحت¬تر ذخایر خود را بيشتر کند. بدون شک این کشور نقش مهمی را در شرایط پیش روی اروپا خواهد داشت.
آدرس: تهران، خیابان ولیعصر، روبروی پارک
ملت، کوچه شهید سلطالی، شماره ۶۵
تلفن: ۶۰-۲۲۰۲۹۳۵۱
info@gashouse.ir :پست الکترونیک
خانه مطالعات راهبردی گاز به منظور استفاده بهینه از ظرفیتها و توانمندیهای موسسه مطالعات بینالمللی انرژی برای پاسخ گویی به نیازهای مطالعالی، پژوهشی و تحقیقاتی شرکت ملی گاز ایران در حوزه مطالعات راهبردی در اسفند ماه سال ۱۴۰۰ تأسیس و افتتاح شد.