ایالاتمتحده بزرگترین تولیدکننده گاز طبیعی در دنیا به شمار میرود که این جایگاه را تا حدود زیادی مدیون منابع شیل و پیشرفت های فناوری است که منجر به رشد چشمگیر بهرهوری و کاهش هزینههای هر چاه شده است. این تحولات، ایجاد مازاد عرضه و راه-اندازی پروژههای عظیم مایع کردن گاز طبیعی در صنعت گاز ایالاتمتحده را در پي داشته است.
ایالاتمتحده بزرگترین تولیدکننده گاز طبیعی در دنیا به شمار میرود که این جایگاه را تا حدود زیادی مدیون منابع شیل و پیشرفت های فناوری است که منجر به رشد چشمگیر بهرهوری و کاهش هزینههای هر چاه شده است. این تحولات، ایجاد مازاد عرضه و راه-اندازی پروژههای عظیم مایع کردن گاز طبیعی در صنعت گاز ایالاتمتحده را در پي داشته است. قیمت گذاری در آمریکای شمالی و اروپا با آسیا متفاوت است. قیمت ال ان جی در آمریکای شمالی می بایست با قیمت های گاز داخلی رقابت کند، اما در اروپا تجارت بین-المللی گاز از طریق خط لوله انجام می شود و قیمت ال ان جی را مانند قیمت گاز در خط لوله، به ترکیبی از فرآورده های نفتی و گاهی زغال سنگ گره زده اند. در بازار آسیا، تعداد خریداران عمده اندک است و قیمت ال ان جی با قیمت نفت خام وارداتی رقابت می کند. در ادامه، بعد از بیان تاریخچه ی مختصری از قراردادهای ال ان جی و روند تکامل آن، پیش بینی قیمت ال ان جی برای قرارداده های 20 ساله ارائه شده است.
ارزیابی گزارش: نکات محوری:
در ماه های اخیر، با وجود علاقه مجدد به عرضه ال ان جی ایالات متحده، توسعه دهندگان پروژه های ال ان جی در ایالات متحده در تلاش هستند تا از فرصت فشردگي در بازار طي يك سال اخير، استفاده كرده و با وجود افزايش هزينه ها، براي برداشت ال ان جي توافق كرده، جهت كسب درآمد بيشتر بر روي پروژه هاي مهم سرمايه گذاري كنند. از اینرو توافق نامه های متعددی توسط خریداران پرتفوی با پروژه هایی که در مرحله پیش از اتخاذ تصمیم براي سرمایه گذاری اولیه هستند، (PRE-FID) امضا شده است.
انتظار می رود به محض تضمین تعهدات برای تأمین مالی پروژه ها در طول 18 ماه آينده در ايالات متحده، موج سومی از پروژه های FID رخ دهد. البته به دليل افزایش هزینه های نیروی کار و مواد خام و تاثير آن بر افزایش قیمت قراردادهای مهندسی و تدارکات و ساخت و ساز (EPC) ، نگراني هاي فزاينده اي وجود دارد، اما این موضوع تنها به پروژه های ایالات متحده اختصاص ندارد.
تورم هزینه ها در چند ماه اخیر موضوعي مورد بحث بوده است، چرا که در بلند مدت بر روی مقدار ثابت كه نشان دهنده هزينه هاي ثابت به اضافه بازدهي است در قیمت گذاری قراردادهای جدید ال ان جی ایالات متحده فشار وارد می کند. بعيد به نظر مي رسد پروژه هاي ديگر با ساختار قيمت گذاري متفاوت هم از هزینههای بالاتر در امان بمانند.
حال این سؤال مطرح میشود که توسعهدهندگان پروژه در ایالات متحده تا چه حد میتوانند اين مقدار ثابت را برای مطابقت با بالا رفتن هزینههای EPC افزایش دهند. افزایش شدید در مقدار ثابت باعث دلسردي خریداران بالقوه خواهد شد و سرعت دستیابی به -FIDها را کاهش می دهد. هم زمان، پروژه ها و توسعه های جدیدتر برای حفظ رقابت با ایالات متحده تا حد امکان به دنبال کاهش هزینه ها هستند.
برخی از خریداران ال ان جی در آسیا در برنامه های خرید خود چشم انداز بلندمدت قیمت نفت را مورد توجه قرار می دهند و می توانند بر قیمتی که مایل به پذیرش در مذاکرات برای عرضه ال ان جی آمریکا هستند، تأثیر بگذارند.
با وجود رقابت شدید به منظور تضمین خریدار LNG با توجه به اينكه حدوداً مجموع سالانه 231 میلیون تن ظرفیت مایعسازی پیش از FID وجود دارد،(که بعید است تقاضا در این دهه به این سطح برسد) افزایش در مقدار ثابتی را که عرضه کنندگان قادر به دستیابی به آن هستند، محدود می کند.
تاریخچه LNG ایالات متحده و شباهت آن با دوره ی حاضر
شباهت هایی بین شرایط فعلی در بازار ال ان جی و شرایطی که منجر به وقوع دو موج اول پروژه-های FID ایالات متحده در اوایل تا اواسط دهه 2010 و 2018-2019 شد ، وجود دارد. انقلاب شیل در اواسط دهه 2000، آغازگر دوران فراوانی گاز شیل با هزینه کم در ایالات متحده بود، اما تقریباً نیم دهه طول کشید تا شرایط برای اولین موج پروژه های صادرات ال ان جی ایالات متحده فراهم شود.
محرک موج اول صادرات ال ان جی ایالات متحده، دوره ای از نوسانات پایدار و قیمت های افزایشی در بازار نفت از ابتدا تا اواسط دهه 2010 بود. این امر در تضاد کامل با قیمت های نسبتا پایین و با ثبات هنری هاب (HH) در همان دوره بود که عرضه ال ان جی ایالات متحده را به پول تبدیل کرد. با توجه به اینکه اکثر عرضه کنندگان برنامه های محدودی برای توسعه ی گسترده ظرفیت مایع سازی خود داشتند، کمبود فزاینده عرضه ال ان جی قیمت های قرارداد مبتنی بر قیمت نفت خام را افزایش داد. این امر خریداران را ترغیب به یافتن گزینههای جایگزین برای افزایش تنوع در سبد انرژی و برنامه های پیش خریدشان کرد. قراردادها به دو شكل امضاء شدند: یا به شکل مدل قیمت گذاری مبتنی بر هزینه بر اساس قیمت های هاب گازی ایالات متحده به همراه یک مقدار ثابت یا به شكل قراردادهای عوارض با هزینه ثابت. جزء ثابت قیمت، جریانات نقدی ثابت و پایداری را برای پروژه فراهم كرده و توسعه دهندگان را قادر ساخت تا هزینه¬های ثابت را با نرخ بازدهی متوسطی بازیابی کنند. انعطاف پذیری اکثر بازیگران ایالات متحده از نظر امکان لغو و عدم محدودیت مقصد نیز در آن زمان منحصر به فرد بود که منجر به جلب نظر خریداران مي شد.
• اكنون نیز، مانند نیمه اول دهه 2010، قیمت نفت به طور قابل توجهی افزایش یافته است و نوسانات زيادي را تجربه می¬کند. این امر عمدتاً به دلیل جنبش انرژی پاک و همهگیری کووید-19 است که منجر به عدم سرمایهگذاری کافی در ظرفیت¬های جدید تولید نفت شده است. عدم اطمینان ناشی از تحریمهای روسیه هم این نوسانات را تشدید کرده است. بنابراین، خريداران آسيايي چشمانداز بلندمدت قیمت نفت را در برنامههای خرید ال¬ان¬جی مورد توجه قرار میدهند و اين دورنما میتواند بر قيمت عرضهLNG آمريكا كه مبتني بر هزينه است، تأثیر بگذارد.
• در حالیکه انعطافپذیریهایی مانند حق انصراف خریداران و عدم محدودیت در مقصد، تنها مختص تامینکنندگان آمریکایی نیست، آنها انعطاف پذير محدود تري را به خريداران آسيايي ارائه مي دهند. بنابراین، انعطافپذیری در قراردادهای آمریکا یک عامل مثبت برای گروهي از خریداران سنتی LNG در آسیا خواهد بودکه با توجه به قدرت خريدشان، در پي ایجاد یک سبد عرضه انعطافپذیر هستند. این امر به ویژه در مورد بازارهایی مانند کره جنوبی و چین صادق است که به دنبال آزادسازی بازار هستند تا بازیگران بیشتری بتوانند به زیرساخت¬های میانی دست یابند و حتی ال ان جی خود را تهیه کنند. شرایطی که در قراردادهای مدت دار ال ان جی ایالات متحده ارائه می شود، به این بازیگران فرصت می دهد تا بر اساس شرایط خود، نياز بازار داخلي شان به ال ان جي را برآورده و حجم اضافی را به خارج از کشور هدایت کنند.
• عامل دیگری که در تورم بالای کنونی در هنگام مقایسه قراردادهای مبتنی بر هزینه آمریکا با قراردادهای مبتنی بر قیمت نفت، در پس ذهن ذينفعان خواهد بود این است که در معاملات فوب، بر اساس تغییرات در شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) تنها درصد از پیش تعیین شده برای تامین کنندگان ایالات متحده سالانه تعدیل می شود و قيمت کل قرارداد 20 ساله ثابت خواهد ماند.
در موج دوم پروژه های FID ایالات متحده، اکثر قراردادها در حدود سالهای 2016-2018 پس از سقوط قیمت نفت از 100 دلار در هر بشکه و رسیدن به 40 تا 70 دلار آمریکا در هر بشکه امضا شد. اواخر دهه 2010 تا حداقل اوایل دهه که انتظار مازاد عرضه ال¬ا¬ن¬جی 2020 می¬رفت، پروژههای ایالات متحده باید در بازاری با قراردادهای مدت¬دار مبتنی بر شاخص نفت رقابت میکردند. در این دوره، صنعت ال ان جی مواردي همچون افزایش در هزینه های پروژه دست و پنجه نرم می کرد.
• در محیط اقتصادی کنونی با تورم فزاینده که عمدتاً ناشی از افزایش هزینههای نیروی کار و همچنین افزایش قیمتها در بخش انرژی و غیرانرژی است، توسعهدهندگان پروژ ه های ال ان جی در ایالات متحده بار دیگر با مسئله افزایش هزینههای پروژه مواجه شدهاند که باید مطمئن باشند که تامبن ال ان جی مبتنی بر هزینه در مقابل منابع جایگزین دیگر بتوانند رقابت کنند. توسعه دهندگان پروژه ای که بتوانند به بهترین شکل هزینه های خود را کنترل کنند، قادر خواهند بود به منظور جذب مشتری مقدار ثابت کمتری را ارائه دهند و در میان پروژه های متعدد ایالات متحده برجسته شوند.
• داشتن زمان تحویل کوتاهتر FID تا راهاندازی تولید، در محیط فعلی بازار سودمند است. در بازاري که به سرعت در حال فشرده شدن (Tightness) است و احتمال دارد كه عرضه های جدید در آن که تا اواسط دهه 2020 راه اندازی مي شوند محدود باشد، هر پروژهای که بتواند حجم اولیه را زودتر تحویل دهد، مورد توجه مشتريان قرار مي گيرد و حتی ممکن است بسته به اینکه چقدر زودتر به بازار عرضه میشود، قیمت بالاتری نیز داشته باشد.
آیا نقطه روشنی برای ال ان جی آمریکا وجود دارد؟
یکی دیگر از عوامل کلیدی که در حال حاضر به نفع ال ان جی ایالات متحده است، این است که انتظار می رود در مناطق خارج از خاورمیانه و آفریقا افزایش عرضه محدود باشد. تحریمهای اروپا بر صادرات تجهیزات ال ان جی به روسیه، احتمالاً ضربه بزرگی به سهم روسیه از صادرات جهانی ال ان جی وارد میکند. بسياري از پروژه هاي آفريقايي هم احتمالاَ درگير خطرات سياسي و امنيتي خواهند بود. با کاهش عرضه ال ان جی با هزینه های رقابتی در خارج از ایالات متحده، خصوصا با محدود شدن پروژه های جدید ال ان جی در روسیه، شرایط برای رشد صادرات ال ان جی آمریکا مناسب تر می شود.
با این حال، برخی از فعالان بازار ابراز نگرانی کردهاند که افزایش بیش از حد قیمت های هنری هاب پس از موج سوم پروژه های FID ، میتواند به ویژگی دائمی برای بازار گاز ایالات متحده تبدیل شود که و اين امر، گاز خوراک برای مایعسازی را افزایش میدهد. در حالیکه بنیان های قوی در تقاضای گاز در داخل ایالات متحده و کارخانه های مایع سازی، سطوح ذخیره سازی کمتر از حد متوسط و همچنین واکنش ضعیف تر از حد انتظار عرضه منجر به افزایش زودهنگام قیمت های هنری هاب می شود، عوامل بنیادین بلندمدت تا حد زیادی بدون تغییر باقی می مانند.
شرکت فکتس گلوبال انرژی(FGE) در گزارشی به پیش بینی متوسط قیمت قراردادهای ال ان جی 20 ساله پرداخته است.
نمودار 1) پیش بینی متوسط قیمت قراردادهای ال ان جی 20 ساله با تاریخ شروع 2026 دلار به میلیون بی تی یو ( بر حسب قیمت های واقعی 2022)
فروض) قیمت بلندمدت برنت bbl/$ 70، قیمت بلندمدت هنری هاب MMBtu/$ 4-5/3، تعدیل % 5/12 بر اساس شاخص CPI در قراردادهای ال ان جی آمریکا، هزینه حمل و نقل MMBtu/$ 8/1 (بر حسب قیمت¬های واقعی 2022)- قراردادهای 20 ساله با تاریخ شروع 2026
همانطور که در قسمت قبل اشاره شد، دلایل بسیاری وجود دارد که خریداران را به سمت عرضه کنندگان ال ان جی امریکا سوق می دهد. افزایش قابل توجه قیمت نفت، انعطافپذیریهایی مانند حق انصراف خریداران و عدم محدودیت در مقصد دیگر و همچنین تعدیل تنها مقدار ثابت در قراردادهای مبتنی بر هزینه آمریکا بر اساس تغییرات در شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) و ثابت ماندن بخش های دیگر در طول 20 سال، قراردادهای ال ان جی آمریکا را برای مشتریان جذاب کرده است.
مقایسه میانگین قیمت ال ان جی در قراردادهای 20 ساله با تاریخ شروع از سال 2026 (شکل 1) و با فرض برقراری پیش بینی های بلندمدت درباره قیمت های هنری هاب و برنت- متشکل از یک مقدار ثابت فوب در محدوده MMBtu/$ 4-3 با هزینه حمل و نقل بلندمدت MMBtu/$ 8/1 و قیمت بلندمدت هنری هاب MMBtu/$ 4-5/3 در مقایسه با قراردادهای DES مرتبط با نفت با شیب 12 تا 13 درصد- ال ان جی ایالات متحده (برحسب مقادیر واقعی 2022) احتمالا برای خریداران آسیایی رقابتی خواهند بود.
براساس مفروضات فوق الذکر همانطور که در شکل 1 نشان داده می شود، قراردادهای DES مرتبط با شاخص برنت در شیب 13% گرانتر از ال ان جی ایالات متحده با ثابت$/MMBtu 4 خواهد بود، به این معنی که خریداران می توانند مقدار ثابت را در حدود$/MMBtu 4 بپذیرند. انتخاب نهایی احتمالا بسته به ویژگی های خریدار متفاوت خواهد بود. اگر هر دو گزینه قیمت مشابهی داشته باشند، بازیگران آسیایی که به دنبال تنوع بیشتر در سبد تامین انرژی یا هدف های تجاری هستند، علاقه بیشتری به ال ان جی ایالات متحده نشان مي دهند; در حالی که مشتریان نهایی بدون نیاز به چنین انعطاف پذیری یا قابلیت حمل و نقل می توانند با قراردادهای مرتبط با نفت راحت تر باشند.
با توجه به اینکه توسعهدهندگان پروژهها در ایالات متحده با زمان رقابت میکنند تا از فرصتهایی که در بازار فشرده ال ان جی پدیدار شده، کسب درآمد کنند،ثابت نگه داشتن ظرفيت مایع سازی تا حد ممکن، شانس آنها را برای تضمین توافقنامههای برداشت برای تامین مالی پروژههایشان افزایش میدهد. اگرچه ابهامات زیادی در مورد میزان افزایش هزینه های قرارداد EPC و افزایش پیشنهادات تامین کنندگان ایالات متحده وجود دارد، این محدوده $/MMBtu4 می تواند حد بالای تمایل خریداران آسیایی برای ال ان جی ایالات متحده باشد.
آدرس: تهران، خیابان ولیعصر، روبروی پارک
ملت، کوچه شهید سلطالی، شماره ۶۵
تلفن: ۶۰-۲۲۰۲۹۳۵۱
info@gashouse.ir :پست الکترونیک
خانه مطالعات راهبردی گاز به منظور استفاده بهینه از ظرفیتها و توانمندیهای موسسه مطالعات بینالمللی انرژی برای پاسخ گویی به نیازهای مطالعالی، پژوهشی و تحقیقاتی شرکت ملی گاز ایران در حوزه مطالعات راهبردی در اسفند ماه سال ۱۴۰۰ تأسیس و افتتاح شد.