رونق جهانی صنعت هوافضا تقاضا را برای نیکل، به عنوان یکی از فلزات مورد نیاز جهت ساخت سازههای اصلی هواپیما که به دلیل مقاومت در برابر خوردگی، استحکام بالا و خواص مکانیکی استثنایی آن ارزشمند است، افزایش داده است.
رونق جهانی صنعت هوافضا تقاضا را برای نیکل، به عنوان یکی از فلزات مورد نیاز جهت ساخت سازههای اصلی هواپیما که به دلیل مقاومت در برابر خوردگی، استحکام بالا و خواص مکانیکی استثنایی آن ارزشمند است، افزایش داده است. این امر میتواند به طور ناخواسته توسعه زیرساختهای جدید انرژی را با انحراف عرضه فلز از بخشهای حیاتی مانند بالادستی، فراساحلی و پایانههای الانجی که از نیکل برای کاربردهای مختلف تجهیزات در شرایط محیطی سخت استفاده میکنند، به سمت صنایع هوافضا پیچیده کند و یا آن را به تاخیر بیاندازد.
مشتریان فعال در صنعت هوافضا که حجم بالایی از نیکل را با قیمت بالا تهیه میکنند، زمان تحویل و قیمت تکمحموله این مواد را، بهویژه در اروپا و ایالات متحده، افزایش میدهند. به گزارش رایستاد انرژی، این مسئله علیرغم روند کاهشی قیمت مواد خام منجر به روند صعودی ریسک قیمتگذاری نیکل برای 12 ماه آینده شده است.
استفاده از اَبَرآلیاژهای با نیکل بالا معمولاً در کاربردهای انرژی کمتر از بخش هوافضا است. عرضه محدود موجود برای سفارشهای کوچکتر، قیمتها را از سه ماهه اول سال جاری نسبت به سطوح پیشین افزایش داده است.
به دنبال از سرگیری گسترده سفرهای جهانی پس از همهگیری کووید-19، سفارشها برای هواپیماهای جدید بار دیگر افزایش یافته است، به طوری که انتظار میرود بوئینگ و ایرباس سال جاری را با بیش از 2400 سفارش جدید (افزایش 40 درصدی نسبت به سال 2022) به پایان رسانند. این امر با سفارشات بالا از یونایند ایرلاینز ، ریاضایر ، رایانایر ، ایندیگو و ایرایندیا پشتیبانی میشود. سفارش 500 هواپیمای ایرباس A320 توسط شرکت هواپیمای هندی ایندیگو در ماه ژوئن، بزرگترین قرارداد خرید یکباره هواپیما در تاریخ هوانوردی تجاری بود. انتظار میرود در سال 2023، علاوه بر خرید مواد اولیه برای ساخت هواپیماهای تجاری، هزینهها در بخش هواپیما های نظامی نیز به دلیل گسترش تنشهای ژئوپلیتیکی افزایش یابد.
شکل 1: سفارشات هواپیماهای تجاری برای سال 2022 (سالانه) و 2023 (ماهانه)/ سفارشات خالص تجمعی
source 1: Rystad Energy's Steel Solution, November 2023
نیکل باعث افزایش مقاومت آلیاژها در برابر خوردگی میشود. بنابراین، فولادهای آلیاژی با درصد بالای نیکل برای محیطهای خورنده و همچنین محیطهای با شرایط خاص مانند رطوبت بالا و دارای مواد شیمیایی خورنده مناسب است.
تقاضا برای فولادهای آلیاژی با درصد بالای نیکل در بخش بالادستی انرژی، اغلب بسته به پروژههای خاص می تواند چالش برانگیز باشد. این چالش تا حدی به دلیل هزینههای قابل توجه این مواد است که بیش از 60000 دلار به ازای هر تن است. تخمین زده میشود که در سال 2023، در بخشهای تولید الانجی، پالایش ، صنایع شیمیایی و تولید برق که در مجموع نزدیک به 1 میلیون تن فولاد زنگنزن (فولاد ضدزنگ) نیاز دارند، تنها حدود 2500 تن میله آلیاژی با درصد بالای نیکل مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، این تقاضا با توجه به عوامل متعددی در حال افزایش است.
آلیاژهای با درصد بالای نیکل بخشی اندک اما بسیار کلیدی از بازار فولاد های ضد زنگ را در اختیار دارند. آنها در سناریوهای در مواردی که نیاز به مقاومت بالا وجود دارد و شرایط بحرانی که در آن ویژگیهایی مانند استحکام بالا ، مقاومت در برابر خوردگی و تحمل دمایی بسیار مهم هستند، کاربرد پیدا میکنند. این فولادهای آلیاژی با درصد بالای نیکل در موقعیتهای مختلف، از مجموعههای شیرآلات در کارخانههای پتروشیمی گرفته تا تجهیزات دوار در ژنراتورهای برق و راکتورهای هستهای، مورد استفاده قرار میگیرند.
شکل 2: تقاضای ابرآلیاژ در بخش انرژی و صنعت: 2023/ متریک تن (Mt)
source 2: Rystad Energy's Steel Solution, November 2023
فولادهای با درصد بالای نیکل علیرغم سهم نسبتاً کمی که در بازار دارند، برای صنایع متعدد ضروری هستند به عنوان مثال صنایع گاز که به طور فزاینده با چالشهای ناشی از حجم بالای پردازش گاز ترش دست و پنجه نرم میکنند و نصب تاسیسات حرارتی با دمای بالاتر، مطابق با فعالیت پروژهای در بخشهای تولید برق هستهای و تولید الانجی، اهمیت فولادهای با نیکل بالا و کاربرد آنها در آینده را نشان میدهد.
شکل 3: تقاضای میله فولاد ضد زنگ در کاربردهای منتخب انرژی (2018-2024)/ هزار متریک تن (Mt)
source 3: Rystad Energy's Steel Solution, November 2023
ظرفیت تولید جهانی برای این گریدهای خاص از فولاد چالش برانگیز است؛ زیرا کورههای ذوب القایی خلاء و یا کوره قوسی ذوب مجدد تحت خلاء میتوانند گریدهای متفاوتی تولید کنند و خروجی برای هرکدام میتواند حتی زمانی که ظرفیت تئوری کورهها یکسان است، متفاوت باشد. براساس آخرین تخمین Oilprice، تقریباً 20000 متریک تن از ظرفیت تولید جهانی قابل دسترس است، به این معنا که بخش برق و پایین دستی، بخش کوچکی از تقاضای کلی برای این مواد (به طور قابل توجهی کوچکتر از هوافضا) را به خود اختصاص داده است.
اگر تأسیسات جدید، از جمله کارخانههای الانجی که به زودی به بهرهبرداری میرسند، به ابرآلیاژهای فولادی نیاز داشته باشند، بررسی ظرفیتهای عرضه و همچنین تغییرات و نوسانات قیمتی آنها ممکن است هزینههای پروژه را میلیونها دلار کاهش دهد. همچنین انتظار میرود پایانههای الانجی و توربینهای بادی فراساحلی حجم بیشتری از تقاضا را به دلیل خورندگی آب دریا و خوردگی آن در جایی که بالا بودن تنش باعث نگرانی است، هدایت کنند.
نظارت بر این محصولات ویژه میتواند باعث ایجاد نوسان در شرایط بازار شود که لازم است برای ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا مدیریت شود.
4- منابع
https://oilprice.com/Energy/Energy-General/LNG-And-Offshore-Energy-Projects-Face-Delays-As-Nickel-Prices-Soar.html
آدرس: تهران، خیابان ولیعصر، روبروی پارک
ملت، کوچه شهید سلطالی، شماره ۶۵
تلفن: ۶۰-۲۲۰۲۹۳۵۱
info@gashouse.ir :پست الکترونیک
خانه مطالعات راهبردی گاز به منظور استفاده بهینه از ظرفیتها و توانمندیهای موسسه مطالعات بینالمللی انرژی برای پاسخ گویی به نیازهای مطالعالی، پژوهشی و تحقیقاتی شرکت ملی گاز ایران در حوزه مطالعات راهبردی در اسفند ماه سال ۱۴۰۰ تأسیس و افتتاح شد.